Spam trong messenger là gì? Cách chặn spam trên facebook chi tiết

Đề xuất

Trong thời đại số, Messenger đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Tuy nhiên, cùng với sự tiện lợi đó, vấn nạn spam trong Messenger là gì lại nổi lên như một vấn đề nhức nhối, gây phiền toái và thậm chí là nguy hiểm cho người dùng. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện về spam Messenger, từ định nghĩa, phân loại, nguyên nhân, cách nhận biết, cách xử lý, cho đến góc nhìn marketing về việc sử dụng spam. Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu để phòng tránh, ứng phó và sử dụng Messenger một cách an toàn và hiệu quả.

Nội dung

Spam trong messenger là gì?

Trước khi đi sâu vào các biện pháp phòng tránh và xử lý, việc hiểu rõ bản chất của spam trong Messenger là vô cùng quan trọng.

Khái niệm spam trong tin nhắn Facebook Messenger

Thuật ngữ “spam” có nguồn gốc từ một sản phẩm thịt hộp mang tên “Spiced Ham”, nhưng được phổ biến rộng rãi nhờ một tiểu phẩm hài kịch của nhóm Monty Python, trong đó từ “spam” được lặp đi lặp lại một cách vô nghĩa, ám chỉ đến những email rác, tin nhắn không mong muốn. Trong bối cảnh Facebook Messenger, spam được hiểu là:

Tin nhắn không mong muốn: Các tin nhắn mà người dùng không yêu cầu hoặc không mong muốn nhận được.
Gửi hàng loạt: Các tin nhắn được gửi đồng loạt đến một lượng lớn người dùng mà không có sự đồng ý của họ.

Đặc điểm nhận dạng của tin nhắn spam thường bao gồm:

Không cá nhân hóa: Nội dung tin nhắn mang tính chất chung chung, không được thiết kế riêng cho từng người nhận.
Lặp đi lặp lại: Các tin nhắn thường được gửi đi nhiều lần, gây phiền toái cho người dùng.
Chứa nội dung quảng cáo: Tin nhắn thường chứa các lời chào mời mua sản phẩm, dịch vụ hoặc liên kết đến các trang web quảng cáo.
Liên kết đáng ngờ: Các tin nhắn thường chứa các liên kết đến các trang web không rõ nguồn gốc hoặc có dấu hiệu lừa đảo.

Các hình thức spam phổ biến trên Messenger

Spam trong Messenger có thể xuất hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, mỗi hình thức lại có những đặc điểm và mục đích riêng. Dưới đây là một số hình thức spam phổ biến:

Tin nhắn quảng cáo: Đây là hình thức spam phổ biến nhất, thường là các tin nhắn bán hàng, giới thiệu sản phẩm dịch vụ, hoặc chứa các liên kết affiliate (tiếp thị liên kết). Ví dụ: “Chào bạn, bên mình đang có chương trình khuyến mãi đặc biệt cho sản phẩm X, click vào đây để biết thêm chi tiết!”
Giả mạo trúng thưởng, nhận quà: Hình thức spam này đánh vào lòng tham của người dùng, dụ dỗ họ bấm vào các liên kết chứa mã độc bằng những lời hứa hẹn về các phần thưởng, quà tặng hấp dẫn. Ví dụ: “Chúc mừng bạn đã trúng thưởng iPhone 15 Pro Max! Vui lòng click vào đây để xác nhận thông tin và nhận giải!”
Tin nhắn dạng “chain message”: Đây là những tin nhắn có nội dung kêu gọi người dùng chia sẻ, lan truyền đến nhiều người khác. Nội dung thường mang tính chất mê tín, giật gân hoặc đe dọa. Ví dụ: “Nếu bạn không chia sẻ tin nhắn này cho 10 người, bạn sẽ gặp xui xẻo trong 3 ngày tới!”
Đính kèm liên kết độc hại, hoặc file mã độc: Hình thức spam này nguy hiểm nhất, vì có thể gây hại trực tiếp đến thiết bị của người dùng. Các liên kết hoặc file đính kèm có thể chứa mã độc, phần mềm theo dõi hoặc virus, với mục đích xâm nhập, đánh cắp thông tin hoặc chiếm quyền điều khiển thiết bị. Ví dụ: “Đây là tài liệu quan trọng bạn cần xem gấp, vui lòng tải xuống!” (kèm theo file có đuôi .exe hoặc đường link đáng ngờ).

Vì sao lại xuất hiện spam trên messenger?

Việc xuất hiện spam trên Messenger không phải là ngẫu nhiên, mà là kết quả của nhiều yếu tố khác nhau.

Các nguyên nhân chủ yếu khiến người dùng nhận tin nhắn spam

Sử dụng công cụ quét ID/username Messenger rồi gửi mass message: Những kẻ spam thường sử dụng các công cụ tự động để thu thập thông tin người dùng Messenger (ID, username) từ các nguồn khác nhau, sau đó sử dụng các công cụ gửi tin nhắn hàng loạt để phát tán spam.
Người dùng tự để thông tin công khai, khiến spammer dễ tiếp cận: Nếu người dùng để các thông tin cá nhân như số điện thoại, email công khai trên trang cá nhân hoặc các nhóm, diễn đàn, thì những kẻ spam sẽ dễ dàng thu thập và sử dụng các thông tin này để gửi spam.
Tài khoản bị đánh cắp và dùng để phát tán tin spam: Khi tài khoản Facebook của bạn bị đánh cắp, những kẻ tấn công có thể sử dụng tài khoản của bạn để gửi spam cho bạn bè và những người liên hệ của bạn, hoặc tham gia các hoạt động spam khác.
Tham gia group/các chiến dịch không uy tín trên Facebook: Việc tham gia vào các nhóm, chiến dịch không uy tín trên Facebook cũng có thể khiến bạn trở thành mục tiêu của spam, vì thông tin của bạn có thể bị thu thập và sử dụng cho mục đích spam.

Mục đích đằng sau hoạt động spam

Hoạt động spam không đơn thuần chỉ là gửi tin nhắn rác, mà thường ẩn chứa những mục đích đen tối hơn:

Thu thập thông tin người dùng: Email, SĐT, thông tin thanh toán. Mục đích cuối cùng là để bán lại cho các bên thứ ba hoặc sử dụng cho các hoạt động lừa đảo.
Định danh người dùng yếu thế để lừa đảo chiếm đoạt tài sản: Ví dụ: lừa ứng thưởng, mạo danh ngân hàng. Những kẻ lừa đảo thường nhắm đến những người lớn tuổi, ít am hiểu về công nghệ, để lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Dùng user Messenger để kéo traffic ảo cho landing page, group: Mục đích là để tăng lượt truy cập, lượt tương tác cho các trang web, nhóm, từ đó tăng giá trị quảng cáo hoặc sử dụng cho các mục đích khác.
Lây nhiễm virus / mã độc để tấn công sâu hơn: (APT attack). Đây là hình thức tấn công nguy hiểm nhất, vì có thể gây ra thiệt hại lớn về tài sản, dữ liệu và uy tín của người dùng.

Cách nhận biết tin nhắn spam trên messenger

Việc nhận biết sớm các tin nhắn spam là vô cùng quan trọng để tránh những hậu quả đáng tiếc.

6 dấu hiệu phổ biến nhất của tin nhắn spam

Dưới đây là 6 dấu hiệu phổ biến nhất giúp bạn nhận biết tin nhắn spam trên Messenger:

Gửi từ tài khoản lạ, mới tạo, không có ảnh hoặc hành vi đáng ngờ: Ví dụ: Tài khoản chỉ có một vài bạn bè, không có bài đăng nào, hoặc ảnh đại diện là hình ảnh lấy từ trên mạng.
Nội dung trùng lặp, không liên quan đến đối tượng nhận: Ví dụ: Bạn nhận được tin nhắn quảng cáo về một sản phẩm mà bạn không hề quan tâm, hoặc một tin nhắn kêu gọi tham gia một chương trình mà bạn không hề biết đến.
Chứa link rút gọn dạng “bit.ly” hoặc “drive.google…” lạ: Ví dụ: Thay vì một đường link đầy đủ, bạn nhận được một đường link rút gọn, che giấu địa chỉ thực sự của trang web.
Gợi tò mò quá mức: Phần thưởng, bí mật, tài liệu rò rỉ… Ví dụ: “Bạn là một trong số ít người được chọn để nhận phần thưởng đặc biệt!”
Yêu cầu click, cung cấp mã OTP, tài khoản, mật khẩu: Ví dụ: “Vui lòng click vào đây để xác nhận thông tin tài khoản và nhận mã OTP!”
Dùng ngôn từ khó hiểu, chẳng giống người thật viết: Ví dụ: Tin nhắn sử dụng nhiều từ ngữ sáo rỗng, sai chính tả hoặc ngữ pháp, hoặc có cấu trúc câu không tự nhiên.

Phân biệt spam hợp pháp và spam độc hại

Không phải tất cả các tin nhắn spam đều là độc hại. Đôi khi, bạn có thể nhận được tin nhắn spam từ những nguồn mà bạn đã từng đăng ký nhận thông tin (ví dụ: bản tin email). Tuy nhiên, cần phân biệt rõ giữa spam hợp pháp và spam độc hại:

Spam hợp pháp: Người dùng từng đăng ký nhận (opt-in). Ví dụ: Bạn đăng ký nhận bản tin từ một trang web bán hàng, và bạn nhận được các tin nhắn quảng cáo từ trang web đó.
Spam độc hại: Khai thác, lừa đảo, lạm dụng thông tin. Ví dụ: Bạn nhận được tin nhắn giả mạo ngân hàng, yêu cầu bạn cung cấp thông tin tài khoản để “xác minh”.
Spam từ người thân nhưng là do tài khoản bị hack: Đôi khi, bạn có thể nhận được tin nhắn spam từ bạn bè, người thân của bạn, nhưng thực chất là do tài khoản của họ đã bị hack.
Spam xảy ra trong kinh doanh nếu không xin phép rõ ràng: Ví dụ: Một cửa hàng gửi tin nhắn quảng cáo đến những người chưa từng mua hàng hoặc đăng ký nhận tin từ cửa hàng đó.

Làm gì khi nhận được tin nhắn spam?

Khi nhận được tin nhắn spam, bạn cần hành động nhanh chóng và cẩn thận để bảo vệ bản thân và tài khoản của mình.

Hướng dẫn xử lý nhanh nếu nhận tin spam

Không click vào liên kết/email/file đính kèm: Đây là nguyên tắc quan trọng nhất. Nếu bạn không chắc chắn về nguồn gốc của tin nhắn, tuyệt đối không click vào bất kỳ liên kết, email hoặc file đính kèm nào.
Chuyển tin sang mục “spam” hoặc “tin nhắn đang chờ xét duyệt”: Việc này giúp Facebook nhận biết và phân loại tin nhắn spam, đồng thời giúp bạn lọc bớt các tin nhắn không mong muốn.
Dùng tính năng “Chặn” tài khoản gửi: Chặn tài khoản gửi spam giúp bạn không còn nhận được tin nhắn từ tài khoản đó nữa.
Thực hiện “Báo cáo” tới Facebook để hệ thống phân tích thêm: Báo cáo tin nhắn spam giúp Facebook thu thập thông tin và xử lý các tài khoản spam, góp phần làm sạch môi trường Messenger.

Cách chặn spam Messenger lâu dài

Để chặn spam Messenger một cách hiệu quả và lâu dài, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:

Điều chỉnh permissions về người có thể nhắn tin cho tài khoản: Bạn có thể giới hạn đối tượng có thể nhắn tin cho bạn, ví dụ: chỉ bạn bè mới có thể nhắn tin.
Bật chế độ chỉ bạn bè mới inbox: Chế độ này đảm bảo rằng chỉ những người bạn đã kết bạn trên Facebook mới có thể gửi tin nhắn trực tiếp cho bạn.
Giới hạn hiển thị email/sđt trong info công khai: Ẩn thông tin liên hệ của bạn khỏi chế độ công khai giúp giảm thiểu nguy cơ bị thu thập thông tin cho mục đích spam.
Cài 2FA bảo mật & đổi mật khẩu định kỳ: Bật xác thực hai yếu tố (2FA) và thường xuyên thay đổi mật khẩu giúp tăng cường bảo mật cho tài khoản của bạn, ngăn chặn những kẻ tấn công xâm nhập.
Cài các app/phần mềm lọc nội dung spam dựa AI/API: Có một số ứng dụng và phần mềm sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và giao diện lập trình ứng dụng (API) để lọc nội dung spam trên Messenger, giúp bạn tự động loại bỏ các tin nhắn không mong muốn.

Khôi phục tài khoản nếu bị hack hoặc spam tự động

Nếu bạn nghi ngờ tài khoản của mình bị hack hoặc đang gửi spam tự động, hãy thực hiện các bước sau:

Dấu hiệu phổ biến: Tài khoản hoạt động lạ, gửi tin nhắn spam không kiểm soát.
Các bước:

Đổi mật khẩu/khôi phục email: Thay đổi mật khẩu ngay lập tức và khôi phục email nếu cần thiết.
Vào Trung tâm an toàn Facebook — hỗ trợ lấy lại tài khoản: Sử dụng các công cụ hỗ trợ của Facebook để lấy lại quyền kiểm soát tài khoản.
Kiểm tra & gỡ quyền cấp cho ứng dụng ngoài: Kiểm tra danh sách các ứng dụng đã được cấp quyền truy cập vào tài khoản của bạn và gỡ bỏ những ứng dụng không đáng tin cậy.

Những hệ lụy nghiêm trọng từ spam messenger

Spam Messenger không chỉ gây phiền toái mà còn có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng hơn.

Ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng

Hộp thư bị “ngập rác”: Khó lọc được tin nhắn quan trọng. Việc phải đối mặt với hàng loạt tin nhắn spam khiến người dùng mất thời gian và công sức để tìm kiếm những tin nhắn quan trọng.
Tăng nguy cơ bị khóa Facebook nếu tài khoản spam: Nếu tài khoản của bạn bị coi là spam, bạn có thể bị khóa tài khoản hoặc hạn chế các tính năng.
Người gửi bị hiểu nhầm là lừa đảo mặc dù vô tình: Đôi khi, bạn có thể vô tình gửi tin nhắn spam (ví dụ: chia sẻ một liên kết chứa mã độc), và bị bạn bè, người thân hiểu nhầm là lừa đảo.

Các rủi ro bảo mật tiềm ẩn

Lộ dữ liệu cá nhân: CCCD, bank, OTP. Những kẻ spam có thể sử dụng các tin nhắn lừa đảo để thu thập thông tin cá nhân của bạn, bao gồm số chứng minh thư, thông tin tài khoản ngân hàng, mã OTP.
Malware: Tự động ghi nhớ dữ liệu/đánh cắp qua keylogger. Các tin nhắn spam có thể chứa mã độc (malware), phần mềm gián điệp (keylogger), có khả năng ghi lại mọi thao tác của bạn trên thiết bị, đánh cắp thông tin cá nhân và tài khoản của bạn.
Có thể bị chiếm quyền sử dụng Messenger/Facebook/service kèm: Nếu bạn click vào các liên kết độc hại, bạn có thể bị chiếm quyền sử dụng tài khoản Messenger, Facebook và các dịch vụ trực tuyến khác mà bạn đang sử dụng.

Facebook xử lý hoạt động spam như thế nào?

Facebook có các biện pháp để xử lý hoạt động spam trên Messenger:

Facebook sử dụng AI để tự động phân loại tin đáng ngờ: Facebook sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để phân tích nội dung và hành vi của các tin nhắn, từ đó phát hiện và phân loại các tin nhắn có dấu hiệu spam.
Phân tích hành vi gửi lặp, link chứa mã độc: Facebook phân tích hành vi gửi tin nhắn của các tài khoản, cũng như các liên kết chứa trong tin nhắn, để phát hiện các hoạt động spam và các liên kết độc hại.
Báo cáo nhiều → tự động khóa hoặc xem xét hạn chế tính năng: Khi một tài khoản bị nhiều người dùng báo cáo là spam, Facebook sẽ tự động khóa tài khoản đó hoặc xem xét hạn chế các tính năng của tài khoản.
Nâng cao xác thực bước 2 (2FA) giúp giảm spammer thật sự: Bằng cách yêu cầu người dùng sử dụng xác thực hai yếu tố (2FA), Facebook có thể ngăn chặn những kẻ tấn công xâm nhập vào tài khoản và sử dụng tài khoản đó để phát tán spam.

Sử dụng spam trong marketing có hiệu quả không?

Trong lĩnh vực marketing, việc sử dụng spam là một vấn đề gây tranh cãi.

Spam marketing: nên hay không?

Hiểu sai trong cộng đồng marketer: Spam = quảng bá bình thường. Nhiều marketer (người làm marketing) có thể hiểu nhầm rằng việc gửi tin nhắn hàng loạt đến tất cả mọi người là một cách hiệu quả để quảng bá sản phẩm, dịch vụ.
Spam không hiệu quả vì tỉ lệ chuyển đổi thấp, dễ bị chặn: Trong thực tế, spam marketing thường không hiệu quả vì tỉ lệ chuyển đổi (số người mua hàng hoặc sử dụng dịch vụ) rất thấp, và người nhận có xu hướng chặn hoặc bỏ qua các tin nhắn spam.
Trường hợp “opt-in” là marketing hợp pháp & hiệu quả: “Opt-in” là khi người dùng chủ động đăng ký nhận thông tin từ bạn. Hình thức marketing này là hợp pháp và thường hiệu quả hơn vì người nhận đã có sự quan tâm nhất định đến sản phẩm, dịch vụ của bạn.
Hạn chế spam tránh mất uy tín thương hiệu: Sử dụng spam marketing có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín thương hiệu của bạn, khiến khách hàng cảm thấy khó chịu và mất lòng tin.

Tiêu chí làm marketing không bị xem là spam

Để làm marketing mà không bị coi là spam, bạn cần tuân thủ các tiêu chí sau:

Gửi tin nhắn cho người có nhu cầu thực sự: Thay vì gửi tin nhắn hàng loạt, hãy nhắm mục tiêu đến những người có khả năng quan tâm đến sản phẩm, dịch vụ của bạn.
Tùy biến nội dung: Dùng tên cá nhân hóa, theo lịch sử mua hàng. Sử dụng tên của người nhận và điều chỉnh nội dung tin nhắn theo lịch sử mua hàng hoặc sở thích của họ để tăng tính cá nhân hóa.
Cung cấp lựa chọn hủy nhận ngay lập tức (unsubscribe): Luôn cung cấp cho người nhận tùy chọn hủy nhận tin nhắn bất cứ lúc nào.

Nguyên tắc 3 KHÔNG trong quảng cáo tránh spam

KHÔNG gửi khi chưa được đồng ý: Ví dụ: Không gửi tin nhắn quảng cáo cho những người chưa từng đăng ký nhận thông tin từ bạn.
KHÔNG làm phiền vào giờ nghỉ, nửa đêm: Ví dụ: Tránh gửi tin nhắn vào ban đêm hoặc vào những giờ mà mọi người thường nghỉ ngơi.
KHÔNG lặp nội dung giống hệt trên tất cả chiến dịch: Ví dụ: Thay vì gửi cùng một tin nhắn cho tất cả mọi người, hãy điều chỉnh nội dung tin nhắn cho phù hợp với từng đối tượng mục tiêu.

Một số câu hỏi thường gặp để làm rõ spam messenger là gì (supplemental content)

Một số câu hỏi thường gặp để làm rõ spam messenger là gì

Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về spam trên Messenger:

Tin nhắn spam có thể gây hại cho điện thoại không?

Có thể, nếu người dùng bấm link → cài mã độc/phần mềm gián điệp.

Facebook có gửi tin nhắn spam không?

Không, Facebook không gửi spam. Nếu có, thường do tài khoản giả mạo.

Có nên sử dụng phần mềm spam trong kinh doanh không?

Không nên, rủi ro cao, dễ bị dán nhãn spam account, giảm độ trust.

Nếu bị báo cáo spam trên Messenger thì hậu quả ra sao?

Có thể bị cấm gửi tin, khoá Messenger, suspended tài khoản vĩnh viễn. Nên phản hồi và khiếu nại nếu bị gán sai là spam.

Kết luận

Spam trong Messenger là gì? Nó là một vấn nạn gây nhiều phiền toái và tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho người dùng. Bằng cách hiểu rõ về spam, nhận biết các dấu hiệu, áp dụng các biện pháp phòng tránh và xử lý, chúng ta có thể bảo vệ bản thân và tài khoản của mình khỏi các tin nhắn rác và những kẻ lừa đảo. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích và giúp bạn sử dụng Messenger một cách an toàn và hiệu quả hơn.